Znaczenie biomechaniczne i kontuzje
Kontuzje stóp i ich pochodne są jednymi z najczęściej występujących rodzajów kontuzji w dzisiejszym sporcie.
Wiele osób nie zdaje sobie jednak sprawy, jak ważną rolę odgrywają stopy w codziennym życiu, oraz jak problemy z nimi związane mogą wpływać na inne stawy, a nawet na cały organizm
Ludzka stopa jest niesamowicie skomplikowana zarówno jeśli chodzi o strukturę jak i funkcję. Podstawowe informacje pomogą zrozumieć powiązanie fizjologii i anatomii stopy z najważniejszymi dolegliwościami tego obszaru takimi jak złamania, zwichnięcia, problemy z rozcięgnem podeszwowym oraz zapalenia ścięgna Achillesa.
Stopa składa się z 26 kości podzielonych na 3 obszary: kości stępu, śródstopia, oraz kości paliczkowe. Ruch w stawach skokowych odbywa się w wielu płaszczyznach. Głównie w płaszczyźnie strzałkowej - w ruchach zgięcie podeszwowe – zgięcie grzbeitowe, oraz w złożonych ruchach pronacji i supinacji. Te ostatnie, umożliwiane przez mobilność bardzo wielu stawów umożliwiają absorpcje obciążeń na nierównym terenie. Oprócz elastyczności, aby umożliwić propulsję oraz utrzymywanie ciężaru całego ciała stopa musi być wytrzymała i stabilna. Z tego powodu występują tam 3 łuki stopy. Najważniejszy i najwyższy z nich podłużny przyśrodkowy jest tworzony poprzez kości stępu i śródstopia, Łuk poprzeczny składa się zaś z kości klinowatych, sześciennej, oraz 5 kości śródstopia.
Łuki stopy są podstrzymywane nie tylko przez kształt kości, ale także przez więzadła, w tym najważniejsze – rozcięgno podeszwowe. Na dodatek zarówno mięśnie jak i ściegna, odgrywają także znaczną rolę w stabilizacji łuków.
Stopy, jak widzimy więc pełnią kluczową rolę amortyzacyjną i są jednym z najważniejszych składowych naszego układu lokomocyjnego. Kiedy więc jeden z elementów nie pracuje właściwie, bardzo duże siły absorbowane w czasie sportowych lub nawet codziennych aktywności powodują powstawanie przeciążeń, które ostatecznie mogą wpłynąć na zdrowie stopy, stawu skokowego, st kolanowego czy dolnego odcinka kręgosłupa. Stopa podczas chodzenia lub biegania musi sprostać wielu wymaganiom stawianym przez zmieniające się warunki biomechaniczne. Musi być jednocześnie elastyczna, aby zagwarantować dobre amortyzowanie obciążeń, oraz sztywna, by możliwym było utrzymanie równowagi oraz wydajne i bezpieczne przetaczanie. Jeśli mięśnie nie stabilizują stopy odpowiednio, lub krzywizny stopy są zaburzone lub zniekształcone, inne stawy jak kolano czy biodro muszą kompensować powstałe w stopie ograniczenia. Na obrazku z prawej strony widzimy zmianę ustawienia całej kończyny dolnej oraz miednicy spowodowanej płaskim ustawieniem stopy.
Owe kompensacje w połączeniu z dużym obciążeniem (np. ciężkie treningi lub złe obuwie) mogą powodować kontuzje przeciążeniowe w obrębie stawów, więzadeł, mięśni czy ścięgien. Praca nad prawidłowym ustawieniem stopy powoduje przywrócenie optymalnych warunków biomechanicznych, umożliwiając fizjologiczne rozłożenie obciążenia na poszczególne struktury łańcucha kinematycznego. Dzięki temu przywracając fizjologiczną pozycję stóp możemy wyeliminować wiele problemów z ustawieniem osiowym nawet w stawach znacznie oddalonych.
Dla utrzymania zdrowych stóp jedną z najważniejszych rzeczy jest ubieranie obuwia właściwego dla danego rodzaju aktywności. Inne buty sportowe noszą biegacze długodystansowi, inne sprinterzy, inne piłkarze i koszykarze. Buty przede wszystkim powinny być wygodne. Nie powinny uciskać czy ocierać. Jeśli tak się dzieje, może to spowodować zaburzenie wzorców biegu czy chodu oraz wpłynąć na mozliwości amortyzacyjne oraz techniczne. Bardzo ważne wydaje się także ćwiczenie funkcji podporowej stopy poprzez trening stabilizacyjny oraz chodzenie bez obuwia. Często też dobrym sposobem na utrzymanie efektów terapeutycznych jest wyrobienie indywidualnie dobranych wkładek ortopedycznych
Wnioski:
Odpowiednie badanie oraz leczenie jest w stanie wychwycić i wyeliminować najważniejsze przyczyny nieprawidłowości w obszarze stóp, dzięki czemu możemy pozbyć się dolegliwości bólowych zarówno z samej stopy, jak i wpłynąc na korekcje ustawienia osiowego co zapewni nam optymalne przenoszenie obciążeń, a co za tym idzie zdrowsze ciało
Comments